Hier in Nederland
is het minimumloon vanzelfsprekend geworden. Een goede zaak, wel eerlijk. Het
hoort zo, werken geeft recht op een redelijk beloning voor de geïnvesteerde
tijd en moeite. Toch zijn er andere
landen die er anders over denken. En jij? - Sabrina Kaytar
In Zwitserland heeft men op 18 mei tegen het invoeren van een hoog minimumloon gestemd. Het
gaat hier niet om een eenzijdige beslissing van de regering voor obscure
redenen, maar wel om de keuze van de meerderheid van de burgers. Wordt het volk
daar gemanipuleerd door de politici, is het puur egoïsme, zijn de mensen bang
voor verandering?
Laten we naar
enkele feiten en cijfers kijken.
Het voorstel kwam
van een vakbondenvereniging, die voldoende handtekeningen verzameld had om het
volk erover te laten stemmen. Zwitserse burgers stemmen drie tot vier keer per
jaar over verschillende vragen, een procedure die lijkt op wat hier
“referendum” heet. Deze vorm van burgerinitiatief, en de beslissing die uit de stembus
komt, zijn dwingend voor de regering.
De vraag ging
over het aannemen van een wettelijke opdracht aan de landelijke en regionale regieringen
om het sluiten van cao’s (die al in vele branches bestaan) aan te moedigen, en
daar waar geen cao van kracht is, om een verplicht minimumloon te introduceren.
Een minimumloon
van CHF 22.- per uur (€ 18.-) en CHF 4.000,- (€ 3.275, bruto) per maand voor
een week van 42 uren.
Enkele argumenten
van de voorstanders van dit burgerinitiatief:
- volgens de
statistieken verdienen 330.000 van de mensen die fulltime werken minder dan dit
minimumloon, ietsje minder dan 10% van de werknemers.
- het minimumloon
in het voorstel is 61% van het gemiddelde loon. Ter vergelijking, in Nederland
is het minimumloon € 1.485 en het modaal inkomen € 2’585 = een ratio van 57%.
- met een
minimumloon zouden meer vrouwen hetzelfde als mannen verdienen.
- het zou het
niveau van de pensioenen verbeteren. In Zwitserland bouwt iedere werknemer aan
zijn pensioen (naast het AOV) en is de werkgever verplicht om tenminste 50% van
de premies te betalen.
- maar 50% van de
werknemers zijn al door een cao beschermd.
Enkele argumenten
van de tegenstanders van dit burgerinitiatief:
- daarmee zou
Zwitserland het hoogste minimumloon van de wereld hebben. Het minimumloon in
dit voorstel is ongeveer dubbel zo hoog als wat de regering zelf aan het
overwegen was.
- het voorgesteld
bedrag als minimumloon houdt niet rekening met de behoorlijke verschillen
tussen de regio’s (grote steden, platteland, bergen).
- een aantal
banen zou verdwijnen, vooral in kleine bedrijven. Sommige gebieden van de
economie zouden het heel moeilijk krijgen, de detailhandel, de
toerisme-industrie, de landbouw en de horeca.
- jonge mensen
zouden geneigd zijn om voor een betaalde baan zonder kwalificatie te kiezen in
plaats van in de leer te gaan en een diploma te halen. Het tekort aan
gekwalificeerde mensen zou groeien en later de positie van deze jonge mensen op
het arbeidsmarkt verzwakken.
- de hele salarisschaal
zou in de meeste bedrijven verhoogd moeten worden, om een verschil met het
minimumloon te maken. Er is een duidelijk risico dat dit leidt tot ontslag,
sluiting van bedrijven, delokalisaties, en het vervangen van mensen door
machines.
- de werkloosheid
in Zwitserland is rond de 3,2%, eind april 2014 waren er 137’000 geregistreerde
werkzoekende. Het is veel makkelijker om naar een beter betaald baan door te
stromen dan in de meeste landen.
76,3% van de
Zwitserse hebben tegen het voorstel gestemd. Misschien was het idee goed, maar
het voorgesteld bedrag te hoog?
Als we nu over
deze kwestie in Nederland zouden mogen stemmen, rekening houdend met een heel
ander context dan in Zwitserland, wat zou je kiezen:
- het minimumloon
afschaffen, om de positie van Nederland als concurrent op de wereldmarkt te
versterken en zo sneller uit de crisis te komen en meer banen te kunnen
creëren?
- het minimumloon
verlagen, zodat vooral kleine bedrijven meer banen kunnen creëren, want het is
beter om voor weinig te werken dan thuis te zitten.
- het minimumloon
verhogen, omdat je de zwakkere laag van de maatschappij moet steunen in deze
periode van crisis, en de koopkracht moet stimuleren?
- zorgen dat
Nederland het hoogste minimumloon van de EU heeft, om de beste arbeiders van de
EU en verder te trekken en een voorbeeld te zijn?
- niets
veranderen, dit is het beste compromis
denkbaar op dit moment.